Zawartość CBD w produktach inna od deklarowanej

W Wielkiej Brytanii przebadano 63 produkty, które mają zawierać kannabidiol. W 58 przypadkach zawartość CBD była o ponad 10% mniejsza od deklarowanej przez producenta. Tylko w jednym przypadku zawartość kannabidiolu nie była mniejsza (była większa o 50% w jednym z olejków). Z kolei w jednej z nalewek na bazie wody nie wykryto CBD.

Istnieją doniesienia o rozbieżnościach między deklarowaną a faktyczną zawartością CBD w olejkach (wykrywane są w nich również tzw. syntetyczne kannabinoidy, o których pisałem tutaj). Doprowadziło to do przeprowadzenia w kilku krajach badań w tym zakresie^[1]Katharina Elisabeth Grafinger i inni, Cannabidiol and tetrahydrocannabinol concentrations in commercially available CBD E-liquids in Switzerland, „Forensic Science International”, 310, 2020, DOI: 10.1016/j.forsciint.2020.110261 (dostęp 2023-08-01)^[2]Bill J. Gurley i inni, Content versus Label Claims in Cannabidiol (CBD)-Containing Products Obtained from Commercial Outlets in the State of Mississippi, „Journal of Dietary Supplements”, 17 (5), 2020, DOI: 10.1080/19390211.2020.1766634 (dostęp 2023-08-01)^[3]Justin L. Poklis, Haley A. Mulder, Michelle R. Peace, The unexpected identification of the cannabimimetic, 5F-ADB, and dextromethorphan in commercially available cannabidiol e-liquids, „Forensic Science International”, 294, 2019, e25–e27, DOI: 10.1016/j.forsciint.2018.10.019 (dostęp 2023-08-01)^[4]Jonathan Paul Liebling i inni, An Analysis of Over-the-Counter Cannabidiol Products in the United Kingdom, „Cannabis and Cannabinoid Research”, 7 (2), 2022, DOI: 10.1089/can.2019.0078 (dostęp 2023-08-01)^[5]Marcel O. Bonn-Miller i inni, Labeling Accuracy of Cannabidiol Extracts Sold Online, „Journal of the American Medical Association”, 318 (17), 2017, DOI: 10.1001/jama.2017.11909 (dostęp 2023-07-27)^[6]Radmila Pavlovic i inni, Quality Traits of “Cannabidiol Oils”: Cannabinoids Content, Terpene Fingerprint and Oxidation Stability of European Commercially Available Preparations, „Molecules”, 23 (5), 2018, DOI: 10.3390/molecules23051230 (dostęp 2023-08-01); artykuł w otwartym dostępie^[7]Carlo Mazzetti i inni, Quantification of the content of cannabidiol in commercially available e-liquids and studies on their thermal and photo-stability, „Scientific Reports”, 10 (1), 2020, DOI: 10.1038/s41598-020-60477-6 (dostęp 2023-08-01); artykuł w otwartym dostępie. Badacze z angielskiego Loughborough University sprawdzili, jak wygląda to w przypadku różnych produktów, nie tylko olejków. Ich wyniki były podobne do tych znanych ze wcześniejszych badań^[8]Drusus A. Johnson, Megan Hogan, Ray Marriot, Liam M. Heaney, Stephen J. Bailey, Tom Clifford, Lewis J. James, A comparison of advertised versus actual cannabidiol (CBD) content of oils, aqueous tinctures, e-liquids and drinks purchased in the UK, „Journal of Cannabis Research”, 5 (28), 2023, DOI: 10.1186/s42238-023-00183-y (dostęp 2023-08-01); artykuł w otwartym dostępie.

Sprawdzono próbki 13 nalewek na bazie wody^[9]Nalewki na bazie wody, o których mowa w badaniu (ang. aqueous tinctures) to izolat CBD rozpuszczony w wodzie (pot. water-soluble CBD), w Polsce znany jako „woda CBD”. Niekiedy mylone są z olejkami (jeśli sprzedawane są w szklanych butelkach z zakraplaczem). Podobno są popularne w UK. Przyznam, że wcześniej o nich nie słyszałem., 29 olejków, 10 e-liquidów oraz 11 napojów. W każdej kategorii produktu zawartość CBD różniła się od deklarowanej. Przebadano produkty 40 marek. Większość z nich zakupiono w Internecie u osób zajmujących się sprzedażą „produktów CBD”. Część olejków oraz wszystkie napoje zakupiono w internetowych sklepach ze zdrową żywnością^[10]Drusus A. Johnson, Megan Hogan, Ray Marriot, Liam M. Heaney, Stephen J. Bailey, Tom Clifford, Lewis J. James, A comparison of advertised versus actual cannabidiol (CBD) content of oils, aqueous tinctures, e-liquids and drinks purchased in the UK, „Journal of Cannabis Research”, 5 (28), 2023, DOI: 10.1186/s42238-023-00183-y (dostęp 2023-08-01); artykuł w otwartym dostępie. W takich miejscach zakupów dokonuje większość brytyjskich konsumentów rynku CBD^[11]Community Research, 2CV: CBD Consumer research report 9th October 2019. Food Standards Agency, 2019, plik PDF (dostęp 2023-08-01; wersja zarchiwizowana z dn. 2023-08-01). Wraz z e-liquidami i nalewkami (poza jedną) kupowano olejek tej samej marki, który miał zbliżoną deklarowaną zawartość CBD^[12]Drusus A. Johnson, Megan Hogan, Ray Marriot, Liam M. Heaney, Stephen J. Bailey, Tom Clifford, Lewis J. James, A comparison of advertised versus actual cannabidiol (CBD) content of oils, aqueous tinctures, e-liquids and drinks purchased in the UK, „Journal of Cannabis Research”, 5 (28), 2023, DOI: 10.1186/s42238-023-00183-y (dostęp 2023-08-01); artykuł w otwartym dostępie.

Wyniki

Do oznaczania ilości kannabidiolu oraz kwasu kannabidiolowego (CBDA) w przypadku napojów użyto metody chromatografii gazowej sprzężonej ze spektrometrią mas (GC-MS). W pozostałych przypadkach wykorzystano wysokosprawną chromatografię cieczową (HPLC). W jednej z nalewek nie stwierdzono obecności CBD (nie przebadano innych produktów tej marki). Różnice w tej kategorii produktów wynosiły, prócz ww. przypadku, od -74 do -25%. Jeśli chodzi o olejki, to było to od -42 do -5%, z wyjątkiem jednego produktu, w którym zawartość CBD była o 50% wyższa od deklarowanej. W e-liquidach było to od -42 do -17%, a w napojach od -89 do -38%^[13]Drusus A. Johnson, Megan Hogan, Ray Marriot, Liam M. Heaney, Stephen J. Bailey, Tom Clifford, Lewis J. James, A comparison of advertised versus actual cannabidiol (CBD) content of oils, aqueous tinctures, e-liquids and drinks purchased in the UK, „Journal of Cannabis Research”, 5 (28), 2023, DOI: 10.1186/s42238-023-00183-y (dostęp 2023-08-01); artykuł w otwartym dostępie.

W przypadku napojów, ze względu na użytą metodę, ilość CBD oznacza sumę CBD i CBDA. To ostatnie w chromatografie gazowym ulega dekarboksylacji^[14]Mei Wang i inni, Decarboxylation Study of Acidic Cannabinoids: A Novel Approach Using Ultra-High-Performance Supercritical Fluid Chromatography/Photodiode Array-Mass Spectrometry, „Cannabis and Cannabinoid Research”, 1 (1), 2016, DOI: 10.1089/can.2016.0020 (dostęp 2023-08-01); artykuł w otwartym dostępie. Napoje, nie licząc wspomnianej nalewki 0%, zawierały najmniej CBD wyrażanego w stosunku mg/ml – od 0,01 do 0,06, z wyjątkiem jednego produktu (0,21 mg/ml). Miały też jednak najmniejszą deklarowaną zawartość CBD – od 0,02 do 0,33 mg/ml (stąd użycie chromatografu gazowego pozwalającego na pomiar w tak niskiej skali). Zostały też rozcieńczone podczas ekstrakcji kannabinoidów. Najmniej rozbieżności było w przypadku olejków, a najwięcej w przypadku napojów i nalewek (również przy porównaniu produktów tej samej marki)^[15]Drusus A. Johnson, Megan Hogan, Ray Marriot, Liam M. Heaney, Stephen J. Bailey, Tom Clifford, Lewis J. James, A comparison of advertised versus actual cannabidiol (CBD) content of oils, aqueous tinctures, e-liquids and drinks purchased in the UK, „Journal of Cannabis Research”, 5 (28), 2023, DOI: 10.1186/s42238-023-00183-y (dostęp 2023-08-01); artykuł w otwartym dostępie.

 

Nie wykryto zależności pomiędzy rozbieżnościami a cenami. Te ostatnie wynosiły od 0,01 do 0,37 funta za mg CBD^[16]Drusus A. Johnson, Megan Hogan, Ray Marriot, Liam M. Heaney, Stephen J. Bailey, Tom Clifford, Lewis J. James, A comparison of advertised versus actual cannabidiol (CBD) content of oils, aqueous tinctures, e-liquids and drinks purchased in the UK, „Journal of Cannabis Research”, 5 (28), 2023, DOI: 10.1186/s42238-023-00183-y (dostęp 2023-08-01); artykuł w otwartym dostępie.

Naukowcy sugerują, że rozbieżności mogą być efektem błędów produkcyjnych lub późniejszej degradacji kannabidiolu^[17]Drusus A. Johnson, Megan Hogan, Ray Marriot, Liam M. Heaney, Stephen J. Bailey, Tom Clifford, Lewis J. James, A comparison of advertised versus actual cannabidiol (CBD) content of oils, aqueous tinctures, e-liquids and drinks purchased in the UK, „Journal of Cannabis Research”, 5 (28), 2023, DOI: 10.1186/s42238-023-00183-y (dostęp 2023-08-01); artykuł w otwartym dostępie. Wiadomo, że tempo degradacji CBD różni się w zależności od rodzaju roztworu^[18]Lambert K. Sørensen, Jørgen B. Hasselstrøm, The effect of antioxidants on the long-term stability of THC and related cannabinoids in sampled whole blood, „Drug Testing and Analysis”, 10 (2), 2018, DOI: 10.1002/dta.2221 (dostęp 2023-08-01)^[19]Ema Kosović, David Sýkora, Martin Kuchař, Stability Study of Cannabidiol in the Form of Solid Powder and Sunflower Oil Solution, „Pharmaceutics”, 13 (3), 2021, DOI: 10.3390/pharmaceutics13030412 (dostęp 2023-08-01); artykuł w otwartym dostępie. Przebiega ona szybciej w roztworze wodnym, zwłaszcza o niskim pH (takim jak w kawie czy napojach gazowanych)^[20]Jiroj Yangsud i inni, Stability of cannabidiol, ∆9-tetrahydrocannabinol, and cannabinol under stress conditions, „Advances in Traditional Medicine”, 21 (3), 2021, DOI: 10.1007/s13596-021-00590-7 (dostęp 2023-08-01). Wykazano również degradację kannabidiolu w e-liquidach pod wpływem światła słonecznego i temperatury^[21]Carlo Mazzetti i inni, Quantification of the content of cannabidiol in commercially available e-liquids and studies on their thermal and photo-stability, „Scientific Reports”, 10 (1), 2020, DOI: 10.1038/s41598-020-60477-6 (dostęp 2023-08-01); artykuł w otwartym dostępie, a także w przypadku poddawanego sterylizacji lub pasteryzacji soku z granatów^[22]Vanida Osiripun, Sasirindara Labua, Effects of thermal processing on cannabidiol degradation in cannabidiol-infused pomegranate juice and evaluation of its antioxidant property, „Journal of Current Science and Technology”, 13, 2023, DOI: 10.14456/JCST.2023.10 [dostęp 2023-07-29). Potrzebne są dalsze badania, by wiedzieć, czy takie różnice są konsekwentnie zauważalne.

Dlaczego to jest ważne?

Większość konsumentów w Wielkiej Brytanii uważa, że używane przez nich produkty są wysokiej jakości oraz posiadają zawartość kannabidiolu zgodną z reklamowaną^[23]Community Research, 2CV: CBD Consumer research report 9th October 2019. Food Standards Agency, 2019, plik PDF (dostęp 2023-08-01; wersja zarchiwizowana z dn. 2023-08-01). Autorzy artykułu zwracają uwagę, że ich wyniki są zbliżone do badania przeprowadzonego w USA – deklarowana zawartość CBD w olejkach częściej jest bliższa prawdzie niż w przypadku e-liquidów^[24]Marcel O. Bonn-Miller i inni, Labeling Accuracy of Cannabidiol Extracts Sold Online, „Journal of the American Medical Association”, 318 (17), 2017, DOI: 10.1001/jama.2017.11909 (dostęp 2023-08-01). Taka wiedza może pomóc to konsumentom dokonywać korzystniejszych dla nich wyborów^[25]Drusus A. Johnson, Megan Hogan, Ray Marriot, Liam M. Heaney, Stephen J. Bailey, Tom Clifford, Lewis J. James, A comparison of advertised versus actual cannabidiol (CBD) content of oils, aqueous tinctures, e-liquids and drinks purchased in the UK, „Journal of Cannabis Research”, 5 (28), 2023, DOI: 10.1186/s42238-023-00183-y (dostęp 2023-08-01); artykuł w otwartym dostępie.

Badacze apelują o analizowanie zawartości CBD przed wykorzystaniem go w badaniach. Autorzy artykułu sugerują, że stosowanie lepszych standardów produkcyjnych mogłoby zostać narzucone przepisami określającymi maksymalne dopuszczalne różnice między stężeniem deklarowanym a faktycznym^[26]Drusus A. Johnson, Megan Hogan, Ray Marriot, Liam M. Heaney, Stephen J. Bailey, Tom Clifford, Lewis J. James, A comparison of advertised versus actual cannabidiol (CBD) content of oils, aqueous tinctures, e-liquids and drinks purchased in the UK, „Journal of Cannabis Research”, 5 (28), 2023, DOI: 10.1186/s42238-023-00183-y (dostęp 2023-08-01); artykuł w otwartym dostępie.

Komentarz własny

Osobiście jestem bardzo ciekaw, jak wyglądałyby wyniki podobnych badań przeprowadzonych na produktach polskich marek. Weźmy jednak pod uwagę, że brytyjscy naukowcy, co sami przyznali, nie przebadali większej liczby próbek z przyczyn finansowych. A jest to uniwersytet dysponujący budżetem 328 milionów funtów. W Polsce więcej pieniędzy ma tylko Uniwersytet Warszawski (wielokrotnie więcej niż inne uczelnie). Moim zdaniem warte przebadania byłyby nie tylko susze po 5 zł/g z Allegro, ale również olejki po 300 zł za 10 ml. Czy nas na to stać?

Wiedza o tym, czy sprzedawcy świadomie wprowadzają klientów w błąd lub też nieświadomie oferują wadliwe produkty, czy też wina leży po stronie użytkowników źle obchodzących się z produktami, jest istotna z punktu widzenia konsumentów i pacjentów. Obawiam się jednak, że biznes mógłby nie być zainteresowany taką wiedzą. Zwłaszcza jeśli miałaby ona postawić go w złym świetle. Od lat słyszy się, nie tylko w Polsce, że badania, na których nie można zarobić, nie są warte inwestowania. Jest dla mnie oczywiste, że nie wszyscy przedsiębiorcy są zainteresowani oferowaniem wysokiej jakości produktu. Oczywiście są też tacy, którym zależy na wysokiej jakości, dlatego inwestują; m.in. w badania.

Jeszcze bardziej obawiam się, że taka wiedza przeszłaby jednak bez echa. Spójrzmy na rynek suplementów diety jako taki. Oferowane są produkty reklamowane jako zawierające substancje mające wykazywać pewne działanie. Producenci i dystrybutorzy mogą zasypywać klientów badaniami potwierdzającymi wspomniane działanie. Kiedy jednak zerkniemy do takich badań (do ich pełnej treści, a nie tylko abstraktu) czy chociażby Farmakopei, dowiemy się, że aby przyjąć dawkę progową – taką, od której obiecywany efekt dopiero zaczyna być zauważalny – musielibyśmy przyjmować taki suplement w ilości np. jednego opakowania dziennie. Skąd biorą się te wszystkie zalecenia producentów co do dawkowania, również w przypadku olejków CBD? Myślę, że to pytanie jest ważne, ponieważ z tego co zauważyłem, na pytania internautów o dawkowanie, inni internauci sugerują kierowanie się głównie zaleceniami producenta. Skąd te zalecenia się biorą? Nie wiem, a interesuje mnie to, dlatego pytam.

Moim zdaniem badania takie jak opisane w niniejszym wpisie mogą być wyjaśnieniem, czemu skuteczność CBD bywa w niektórych przypadkach szacowana na poziomie placebo^[27]Toni C. Spinella i inni, Evaluating cannabidiol (CBD) expectancy effects on acute stress and anxiety in healthy adults: a randomized crossover study, „Psychopharmacology”, 238 (7), 2021, s. 1965–1977, DOI: 10.1007/s00213-021-05823-w lub niższym^[28]Reilly R. Kayser i inni, Acute effects of cannabinoids on symptoms of obsessive‐compulsive disorder: A human laboratory study, „Depression and Anxiety”, 37 (8), 2020, s. 801–811, DOI: 10.1002/da.23032 (choć brakuje systematycznych badań w tym zakresie). Część konsumentów przyjmuje w ramach samoleczenia dawki o wiele mniejsze niż te, które podaje się uczestnikom badań. Tych badań, w których nie zauważa się pozytywnych skutków zdrowotnych deklarowanych jako odczuwalne przez użytkowników CBD^[29]Julie Moltke, Chandni Hindocha, Reasons for cannabidiol use: a cross-sectional study of CBD users, focusing on self-perceived stress, anxiety, and sleep problems, „Journal of Cannabis Research”, 3 (5), 2021, s. 5, DOI: 10.1186/s42238-021-00061-5. Można oczywiście powiedzieć, że te wszystkie badania są spiskiem przemysłu farmaceutycznego^[30]Niektórzy uważają nawet, że każdy student kierunku lekarskiego został już przekupiony..

---

Ten wpis byłby o wiele gorszy gdyby nie wsparcie duchowe i merytoryczne Janko oraz Marty. Jeżeli znajdziesz w nim jakiś błąd merytoryczny dotyczący samych konopi, to jest on wyłącznie moją winą (proszę, poinformuj mnie o tym).

Powyższy wpis zawiera streszczenie artykułu pt. A comparison of advertised versus actual cannabidiol (CBD) content of oils, aqueous tinctures, e-liquids and drinks purchased in the UK, który ukazał się 13 lipca w Journal of Cannabis Research. Wspomniana praca została rozpowszechniona na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0).

Ilustracja tytułowa: wszystkie pięć smaków Kickback Cold Brew w nowych opakowaniach (plik: CBD-infused cold brew coffee & tea at a grocery store in Los Angeles, California..png); autor: Deceptitom; źródło: Wikimedia Commons; licencja: Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe (CC BY-SA 4.0). Nie wiem, czy produkty tej marki zostały poddane wspomnianemu badaniu, ale chyba lepsze to niż jakieś stockowe zdjęcie.